Rozmawiali o trudnej historii

- Rok 2015 jest Rokiem Pamięci Ofiar Tragedii Górnośląskiej – tłumaczy organizator sesji dr Adam Lisek. – Do tamtych tragicznych wydarzeń doszło w związku z wkroczeniem w styczniu 1945 r. na Śląsk Armii Czerwonej. Liczne represje w tym wywózki, gwałty i mordy jakie dotknęły kilkanaście tysięcy Górnoślązaków, a w szczególności ludność Bytomia, Miechowic, Raciborza, Zabrza, Katowic, Nysy, Przyszowic i Rud Raciborskich nie ominęła także mieszkańców Chorzowa – kontynuuje.

Prof. dr hab. Zygmunt Woźniczka (Instytut Historii UŚ) poświęcił swój wykład tematowi „Śląskiego Gułagu”. W interesujący sposób przedstawił on system gułagów jaki funkcjonował na obszarze ZSRR, Europy Środkowej i na obszarze Polski w tym Górnego Śląska. Na zakończenie podkreślił, że Tragedia Górnośląska nie powinna nas dzielić i nie może być wykorzystywana przez polityków. Z kolejnego referatu, wygłoszonego przez dra hab. Lecha Krzyżanowskiego (Instytut Historii UŚ) „Tragedia Górnoślązaków w Świetle Prawa” można było się dowiedzieć jakie były główne przyczyny represji i czas ich występowania. Prelegent zwrócił uwagę na zgubny wpływ dla Górnego Śląska decyzji koalicji antyhitlerowskiej jakie podjęto na konferencji w Jałcie w 1945 r. Zwracał także uwagę na politykę narodowościową III Rzeszy w czasie drugiej wojny światowej - dzielącą ludności Śląska na 4 grupy narodowościowe (tzw. Volkslista), co stało się przyczyną represji Ślązaków, uważanych na jej podstawie przez Rosjan i komunistyczne władze Polski za Niemców, co oczywiście mijało się z prawdą. Ostatni referat wygłosił mgr Jarosław Wroński z Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku. Przedstawił on przy pomocy prezentacji multimedialnej główny zarys i koncepcje Centrum Dokumentacji w Radzionkowie. W trakcie sesji na zaproszenie Chorzowskiego Bractwa Bożogrobców wystąpił chór „Lutnia” z Chorzowa oraz zespół „Mały Śląsk” z Radzionkowa. Na zakończenie sesji dr Adam Lisek przekazał Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków w imieniu Chorzowskiego Bractwa Bożogrobców oryginalny dokument z 1948 r. będący zaświadczeniem („Sprawki”) o zwolnieniu obozu zbiorczego NKWD w Niemczech dokąd kierowano transporty zwolnionych internowanych z łagrów.

Sesji towarzyszyła okolicznościowa wystawa zorganizowana przez Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2 w Chorzowie - „Górnoślązacy” oraz wystawa wypożyczona z Instytutu Pamięci Narodowej oddz. w Katowicach -. „Koniec i początek Roku 1945 na Górnym Śląsku”.

Honorowy patronat nad sesją obieli: Zastępca Prezydenta Miasta Chorzów ds. społecznych Wiesław Ciężkowski, Stowarzyszenie Pamięci Armii Krajowej, Śląskie Centrum Wolności i Solidarności i Stowarzyszenie NZS 1980. Wśród gości znaleźli się m.in. poseł Maria Nowak, Zastępca Prezydenta Miasta Wiesław Ciężkowski, Przewodniczący Rady Miasta Jacek Nowak, wieloletni prezes Oddziału Śląskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Marian Piotrowicz, prezes Stowarzyszenia Armii Krajowej na Śląsku Hieronim Bajor. Nie zabrakło przedstawicieli wojska z Wojskowej Komendy Uzupełnień w Chorzowie i duchowieństwa oraz osób, których krewni zostali deportowani do ZSRR z Chorzowa i pobliskich miast.